การวัดแนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลาง (Measures of Central Tendency) คืออะไร?
เป็นการหาค่าตัวแทนของข้อมูล ซึ่งเป็นค่าที่ค่าของข้อมูลทั้งหมดมีแนวโน้มที่จะเข้าใกล้หรือมีค่าใกล้เคียงกับค่านี้ ดังนั้นจึงเรียกว่าเป็น "ค่ากลางของข้อมูล" และจะใช้เพื่ออธิบายลักษณะของข้อมูลนั่นเองการวัดแนวโน้มเข้าสู่ส่วนกลางมีเครื่องมืออยู่ 3 ชนิด คือ
1. ค่าเฉลี่ย (Mean) เป็นการหาค่ากลางของข้อมูล โดยนำข้อมูลทั้งหมดมาหาค่าเฉลี่ย ซึ่งการหาค่าเฉลี่ยนี้จะขจัดความแปรปรวนของข้อมูลที่ควบคุมไม่ได้ออกไปทำให้ได้ค่าเฉลี่ยที่ควรจะเป็นของข้อมูล2. มัธยฐาน (Median) เป็นการหาค่ากลางของข้อมูลที่อยู่ที่ตำแหน่งตรงกลาง โดยข้อมูลจะต้องมีการเรียงลำดับความมากน้อยอาจเรียงจากมากไปหาน้อย หรือจากน้อยไปหามากก็ได้ แล้วหาค่าที่อยู่ตรงกลางของข้อมูล
3. ฐานนิยม (Mode) เป็นการหาค่ากลางของข้อมูลโดยเลือกจากค่าที่มีจำนวนซ้ำกันมากที่สุดหรือมีความถี่สูงสุด
เครื่องมือทั้ง 3 ชนิดมีวิธีการคำนวณดังนี้
ตัวอย่างการหามัธยฐานและฐานนิยม
ความแตกต่างกันของค่าเฉลี่ย ฐานนิยม และมัธยฐาน
ความสัมพันธ์ของค่าเฉลี่ย ฐานนิยม และมัธยฐาน
ถ้าเรานำค่าเฉลี่ย ฐานนิยม และมัธยฐานมาแสดงในรูปแบบการแจกแจงข้อมูลเราจะได้ความสัมพันธ์ดังนี้
 |
| การแจกแจงข้อมูลแบบปกติ |
 |
| การแจกแจงข้อมูลแบบเบ้ซ้าย |
 |
| การแจกแจงข้อมูลแบบเบ้ขวา |
จากรูปแสดงความสัมพันธ์ของการแจกแจงข้อมูลทั้ง 3 แบบ พบว่าถ้าข้อมูลมีการกระจายตัวแบบปกติ ค่าทั้ง 3 ค่าจะอยู่ที่ตำแหน่งตรงกลาง แต่เมื่อใดก็ตามที่ข้อมูลไม่ได้กระจายตัวแบบปกติค่าทั้ง 3 ค่าจะอยู่คนละตำแหน่งกัน ดังนั้นในการเลือกค่าที่จะเป็นตัวแทนหรืออธิบายข้อมูล เราจะต้องพิจารณารูปทรงของข้อมูลด้วย เพื่อให้สามารถเลือกค่าทีใช้เป็นตัวแทนของข้อมูลได้อย่างเหมาะสม
